خبرنامه وب سایت:
آمار
وب سایت:
مراتب ذکر
ذکر دارای مراتبی است که به آن اشاره می‌کنیم:
اولین مرتبه از مراتب ذکر، ذکر لفظی و زبانی است، ذکر زبانی به جا آوردن حمد و ثنای الهی، درد و دل کردن، درخواست کمک از خداوند است. این نوع ذکر اگرچه درجه‌ی آن از دیگرانواع آن کمتر است ولی مفید است، زیرا زبان در این ذکر به وظیفه‌ی خود قیام کرده و علاوه بر آن ممکن است این تذکر پس از مداومت و قیام به شرایط آن، اسباب باز شدن زبان قلب نیز باشد.
دومین مرتبه، ذکر معنوی است، یعنی در حالی که انسان مشغول ذکر لفظی است، به معانی الفاظ هم توجه کند تا آثاری از این توجه در دل سرایت کند و آن را متأثر سازد.[10]
مرتبه‌ی سوم، ذکر قلبی است، یعنی انسان با تمام قلب متوجه خدا و عظمتش و علم و آگاهیش و حاضر و ناظر بودنش باشد و این توجه مبدأ حرکت و فعالیت او به سوی جهاد و تلاش و تحصیل نیکی‌ها گردد و میان او و گناه سد مستحکمی ایجاد کند.[11] یعنی هنگامی که انسان در برابر کار حرامی قرار میگیرد به یاد خدا بیفتد و آن را ترک کند.
این مرتبه از ذکر، حد اعلی آن بوده و تأمین کننده‌ی اهدافی است که به جهت آن به «ذکر» توصیه و سفارش اکید شده است چراکه «هدف ذکر این است که خدا در تمام زندگی انسان حضور داشته باشد و نور پروردگار تمام زندگی او را فراگیرد، همواره به او بیندیشد و فرمان او را نصف الدین سازد.»[12]
اگر قلب به تذکر محبوب و یاد حق تبارک وتعالی عادت کرد و با آن عجین شد، انسان را دگرگون می‌کند به طوری که حرکات و سکنات و چشم، زبان، دست، پا و سایر اعضاء، با ذکر حق انجام میگیرد و بر خلاف وظایف، امری انجام نمی‌دهند. کاملترین و بهترین مراتب ذکر نیز همین است.[13]
امام خمینی(ره) در کتاب اربعین حدیث خود می‌نویسد:
«پس ای عزیزم، در راه ذکر و یاد محبوب، تحمل مشقت هر چه بکنی، کم کرده‌ای دل را عادت بده به یاد محبوب، بلکه به خواست خدا، صورت قلب، صورت ذکر حق شود و کلمه طیبه لا اله اله الله صورت اخیره و کمال اقصای نفس گردد که از این زادی بهتر برای سلوک الی الله و مصلحی نیکوتر برای معایب نفس و راهبری خوبتر در معارف الهیه یافت نشود. پس اگر طالب کمالات و مهاجر الی الله هستی، قلب را عادت بده به تذکر محبوب...انسان اگر در جمیع احوال و پیشامدها به یاد حق تعالی باشد و خود را در پیشگاه آن ذات مقدس حاضر ببیند، البته از اموری که خلاف رضای اوست خودداری کند و نفس را از سرکشی جلوگیری کند. این همه مصیبات و گرفتاری به دست نفس اماره و شیطان از غفلت از یاد حق و عذاب و عقاب اوست. [14]
مرتبه‌ی چهارم که مخصوص بندگان خاص خداست، یاد کردن خدا در تمامی احوال است. برای اولیای خدا حتی یک لحظه غفلت از یاد خدا، گناه محسوب می‌شود. از این جا می‌توان دریافت که مفهوم گناه و استغفار برای بندگان خاص خدا غیر از مفهوم آن برای افراد عادی است.
این مرحله، مرحله‌ی «انقطاع الی الله» است که بنده از همه منقطع شده و به درگاه پروردگار می‌‌پیوندد.[15]حضرت علی (ع) چنین انقطاعی را از خداوند طلب می‌کند: «الهی هَبلی کَمالَ الاِنقِطاعِ إلیکِ»[16] خدایا کمال انقطاع به سوی خود را برایم عطا کن.
نظرات شما عزیزان:
:: برچسب‌ها: مراتب ذکر, لفظی, زبانی, درددل, مفید, معنوی, توجه به معنی, قلبی, باتمام قلب, علم, آگاهی, حضورخدا, محبوب, درتمام احوال, عدم غفلت, انقطاع الی الله,
